Βόρεια Βαρδούσια

Η διαδρομή, από καιρό στο μυαλό. Το σενάριο για διάσχιση από Καρπενήσι στη Μουσουνίτσα με άφιξη την Κυριακή του Πάσχα για το Πασχαλινό αρνί, αποκλείστηκε ως υπερβολική και μαζοχιστική ταυτόχρονα.

Μια mini διάσχιση των Βoρείων Βαρδουσίων, τις τελευταίες μέρες της Μεγάλης Εβδομάδος  φαινόταν πιο βατή και ελκυστική, εκτός μιας μικρής λεπτομέρειας.

Του καιρού, που το τελευταίο ΣΚ (16-17 Απρ) έδωσε πολλές χιονοπτώσεις στα βουνά της Ρούμελης. Το feedback από τους γονείς μας, που κατέφτασαν το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης ήταν ανησυχητικό.  «Η πλααά είναι αυγό» (αναφερόμενοι στο Βουνό της Χωμήριανης ή Πλαγιά).

Αγνοώντας όλα τα παραπάνω, ο αδερφός μου και εγώ, ξεκινήσαμε το πρωί της Παρασκευής, με το ΚΤΕΛ για την μαγευτική Σπερχειάδα. Στο ύψος της Λαμίας, αντικρύσαμε κομμάτι της Γκιώνας και συνάμα της Οίτης. Δεν μας άρεσε (όχι οπτικά).

Εκεί που ανησυχήσαμε πραγματικά ήταν στο ύψος της Μακρακώμης, όταν αντικρύσαμε όλο το Βόρειο Συγκρότημα, κυριολεκτικά κουραμπιές.

Η θέα της Πυραμίδας μας έκανε να ξεχάσουμε για λίγο τις έννοιες μας. Από την Σπερχειάδα, μέσω λαικής πανήγυρης με ταξί προωθούμαστε στα Μάρμαρα (Σέλιανη) όπου μας περιμένει ο ιχνηλάτης - οδηγός μας ο Παναγιώτης.  Ξεκουραζόμαστε στο φιλόξενο σπίτι τους και ακούμε ιστορίες από τον παππού για τον Διαμαντή και την κατάσταση στην προ και μετά Εμφυλιακή Φθιώτιδα.

Αποφασίζουμε να απαρνηθούμε περαιτέρω διευκολύνσεις - τραπεζώματα και ξεκινάμε για τον προορισμό μας. Τα Ζηρέλια. Έξω από το χωριό και λίγο πριν το καφέ Αέρας, φεύγουμε από μονοπάτι σε πυκνοδασωμένη πλαγιά, απέναντι μας έχουμε το Στεφάνι και περνάμε δίπλα από την Παραθύρα (Παναγιά Σελιανήτισσα) . Το μονοπάτι είναι απότομο, πολλά πεσμένα δέντρα, το βάρος αρκετό και ο οδηγός μας φτεροπόδαρος.

Πρώτη στάση στο ξέφωτο της Αγίας Παρασκευής απολαμβάνοντας τη θέα στο συγκρότημα των Βαρδουσίων. Η Πυραμίδα, όνομα και πράμα κλέβει την παράσταση. Ο Παναγιώτης μας προτείνει να αγνοήσουμε τον δρόμο και να συνεχίσουμε από μονοπάτι, πράγμα που κάνουμε περνώντας πρώτα από τον αρχαιολογικό χώρο με τους προμυκηναικούς τάφους (Δωριείς οι πρόγονοι). Πυκνό δάσος, ο Παναγιώτης μας ενημερώνει για τοπωνύμια – ιστορίες της περιοχής, βγαίνουμε στον «Κάμπο» παραλίγο συμμαχικό αεροδρόμιο κατά τη διάρκεια της κατοχής, συνεχίζουμε στον κεντρικό χωματόδρόμο, βρίσκουμε τη διασταύρωση της Ανατολής (Πέρα Χωμήριανης).

Να και τα πρώτα χιόνια (ευτυχώς σχετικά ψηλά), παρακάμπτουμε το δρόμο, το τοπίο αλλάζει, και η βλάστηση ελαττώνεται, αλπικό τοπίο, αντικρύζουμε απο κοντά τις πλαγιές από το Σινάνι (η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική) και βλέπουμε τις 2 λίμνες (Ζηρέλια). Η μια είναι καφέ (με λασπόνερα) και η άλλη καθρεπτίζει το γαλάζιο του ουρανού. Και στο βάθος μια απότομη χιόνινη μύτη ξεπροβάλλει...

Ξεκουραζόμαστε μιας και το βάρος των σακιδίων είναι αρκετό. Κουβαλάμε όλα μας τα πράγματα (ακόμα και καθαρά ρούχα για το χωριό). Στήνουμε τη σκηνή, χαιρετάμε τον Παναγιώτη που μας συντρόφευσε έως εδώ και χαλαρώνουμε στο όμορφο οροπέδιο.

Μέχρι εδώ υπολογίστε περίπου 4 ώρες (χαλαρά) από Μάρμαρα. Ο ήλιος είναι ακόμα ψηλά, οπότε λέμε να ανέβουμε λίγο παραπάνω για να απολαύσουμε το πανόραμα των Δυτικών Βαρδουσίων, τραβερσάροντας την πλαγιά πάνω από τα Ζηρέλια (Ζηρελάκι για τους ντόπιους, Μύτικας στο χάρτη της Ανάβασης). Το θέαμα είναι εντυπωσιακό. Σινάνι, Χωμήριανη, Σκόρδα Πιτιμάλικου, Αλογόραχη, Γιδοβούνι, Πυραμίδα, Πάνω/Κάτω Ψηλό, Οξυά, Κοκκάλια, Βελούχι. Δεν σου κάνει καρδιά να φύγεις, ούτε καν να στρέψεις το βλέμμα αλλού.

Επιστροφή στο camp για φαγητό και ύπνος νωρίς, μιας και με το που εξαφανίζεται ο ήλιος, η θερμοκρασία βουτάει στο μηδέν. Ο προσανατολισμός της σκηνής τέλειος, οι πρώτες ακτίνες του ήλιου της επόμενης ημέρας, θα την βρουν λίγο μετά τις 7 το πρωί. Τρώμε ότι υπάρχει διαθέσιμο, εκτός από το μπακλαβά της γιαγιάς που τον φυλάμε για αργότερα. Τα βήματα της προηγούμενης ημέρας, θα μας φανούν πολύ χρήσιμα, αφού όλα σήμερα είναι παγωμένα. Ίδια μοναδική θέα, με διαφορετικά χρώματα αυτή τη φορά. Βγαίνουμε στο διάσελο (Τσελίκαινα) και αφήνουμε τα σακίδια.

Από χθες, έχουμε αποφασίσει να μην κάνουμε όλη την κορυφογραμμή αφού η Χωμήριανη έχει πολύ χιόνι και δεν είμαστε σίγουροι τι θα βρούμε από την πλευρά του Σταυρού. Βγάζουμε crampon και piolet και πιάνουμε την ομαλή ράχη στο Σινάνι. Πάνω στην κορυφογραμμή έχει λιγότερο χιόνι, αλλά εμείς θέλουμε να «παίξουμε». Τα τελευταία μέτρα στην πλατεία – κορυφή είναι στεγνά. Η θέα απαράμιλλη. Τα Μουσουνιτσιώτικα λιβάδια στα πόδια μας. Φάνηκε και η Γκιώνα με την κάτασπρη Πλατυβούνα και την επιβλητική Πυραμίδα. Το βουνό της Χωμήριανης, πολύ πιο άγριο από την όψη που το έχουμε συνηθίσει, βλέποντας το από το σπίτι της γιαγιάς, στη Μουσουνίτσα.

Πίσω στο διάσελο, και χύμα κατάβαση στο δάσος, που με λίγη προσπάθεια, εντοπίζουμε το μονοπάτι για το λιβάδι Σινάνι. Το βρήκαμε κάπου στα 1670μ, και κατεβαίνει μέχρι τα 1600μ για να βρει το λιβάδι και το δρόμο. Τα βήματα αρκούδας που ακολουθούσαμε μας έκαναν λίγο πιο προσεκτικούς αλλά τελικώς δεν είχαμε την τύχη – ατυχία να συναντηθούμε μαζί της. Το νερό μας είχε τελειώσει, οπότε αγωνιούσαμε για την πηγή στο Σινάνι. Μετά από περίπου 1 ώρα είμαστε στο λιβάδι. Μεγάλη στάση για νερό, ξεκούραση και τον μπακλαβά...

Τώρα δρόμο – δρόμο θα βγούμε στη διασταύρωση για Σκασμένη Στρούγκα, το βουητό του Εύηνου – Φιδάρη ή Καρυώτικου ρέματος (διαλέγετε και παίρνετε) μας συντροφεύει από το διάσελο της Τσελίκαινας, συνεχίζουμε ανηφορικά έχοντας φόντο την Αλογόραχη και τα σκόρδα Πιτιμάλικου, περνάμε από το παλιό τυροκομείο, ο δρόμος έχει υποστεί αρκετές κατολισθήσεις, ρέματα - νερά παντού, αλλού το χιόνι έχει κλείσει το δρόμο, και με αυτές τις εικόνες βγαίνουμε στον Σταυρό (1730μ). Το κατέβασμα της Χωμήριανης τελικά είναι σχεδόν ξέχιονο από δω. Παίρνουμε την κατηφόρα, χαζεύουμε τριγύρω, το χιόνι έχει καλύψει όλο το δρόμο, και σταματά στο ύψος που αφήνουμε τον χωματόδρομο για το μονοπάτι. Ο Προφήτης Ηλίας είναι ξέχιονος. Θα κατέβουμε από το απότομο μονοπάτι που περιέργως είναι πολύ ξερό και ολισθηρό για να καταλήξουμε στο χωριό, σταματώντας για μια μπύρα στον Μαστροκωστόπουλο, προκαλώντας την έκπληξη – απορία συνχωριανών μας που δεν γνώριζαν για την ενασχόληση μας με το συγκεκριμένο σπορ. J

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην οικογένεια Κουβαρά από τα Μάρμαρα για τη φιλοξενία και ειδικότερα στον Παναγιώτη για την παρέα – συντροφιά - καθοδήγηση μέχρι τα Ζηρέλια. 

Διάσχιση Παρνασσού (Ε4)

Η ιδέα για διάσχιση του Παρνασσού, ήταν καιρό στο μυαλό μας. Ειδικότερα η διάσχιση του Δυτικού Παρνασσού, ακολουθώντας το Ε4, είναι το κομμάτι από ένα βίτσιο που έχω στο μυαλό μου και αφορά τη διάσχιση Καρπενήσι – Δελφοί, που τα περισσότερα κομμάτια του τα έχω περπατήσει τμηματικά.

Ελέω κρίσης και συνάμα απεξάρτησης από τα Ι.Χ. και την ακριβή βενζίνη, θελήσαμε να ταλαιπωρηθούμε λίγο παραπάνω, οπότε με την αμαξοστοιχία 884 από το Σταθμό Λαρίσης, ο Αποστόλης και εγώ καταφθάσαμε στον Μπράλο Φθιώτιδας, περιμέναμε τον έτερο φίλο της παρέας (και έτερο ιδρυτικό μέλος των Αλλού Γι’αλλού) από Βόλο που καταλάθος κατέβηκε στη Λιλαία, και τελικώς με πολυτελέστατη  λιμουζίνα - ταξί (δεν κάνω πλάκα) προωθηθήκαμε στη θέση «51».

Στα της διαδρομής μας:

Ξεκινά στη θέση «51», το διάσελο μεταξύ Γκιώνας και Παρνασσού, ή το 51^ο χιλιόμετρο του οδικού άξονα Λαμίας – Αμφίσσης απέναντι από την είσοδο του Μεταλλευτικού κέντρου Vagonetto και σε εμφανή χωματόδρομο.

Έχει αρχίσει ένα ενοχλητικό χαζόβροχο, αλλά είμαστε πανέτοιμοι - αδιάβροχοι και αδιάφθοροι. Πολύ γρήγορα, το Ε4 αφήνει το δρόμο και για πρώτη φορά θα τολμήσουμε να το ακολουθήσουμε (Σημειωτέον ότι με τον φίλο μου τον Αποστόλη έχουμε επαναλάβει την εν λόγω διαδρομή μέχρι τα 3 Σύνορα). Μια-μια εμφανίζονται οι τετράγωνες ταμπέλες του Ε4 και στόχος μας είναι το πρώτο διάσελο κινούμενοι 50-100 μέτρα υψηλότερα από τον χωματόδρομο. Προς στιγμήν θα χάσουμε τα σημάδια, αλλά το πρώτο διάσελο είναι κοντά. Κινούμενοι χονδρικά στα 1000 μέτρα θα τραβερσάρουμε τις πλαγιές της Άμπλιανης, περνώντας απο διαδοχικούς ώμους συνοδεία ομίχλης. Στον τρίτο ώμο, θα συνεχίσουμε στο ίδιο ύψος λανθασμένα (αντί να κατηφορίσουμε σιγά σιγά), αλλά το μοναχικό δέντρο απέναντι με το σημάδι Ε4 θα μας επαναφέρει στο σωστό μονοπάτι. Ανηφορίζουμε για λίγο σε χαρακτηριστικό αργιλώδες έδαφος και στα 3 λεπτά, αλλάζουμε άρδην πορεία 180^ο δεξιόστροφα, μπαίνοντας σε δάσος και βρίσκοντας τα αραιά σημάδια βγαίνουμε σε δασικό δρόμο. Τον ακολουθούμε χωρίς να κόψουμε μέσα από ρεματιά, μιας και οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις, την έχουν μετατρέψει σε μικρό χείμαρρο, βρίσκουμε το πρώτο τεράστιο δέντρο πεσμένο στο δρόμο (πολύ δουλειά για τους επόμενους μήνες για το δασαρχείο).

Σύντομα βρισκόμαστε σε μεγάλη τσιμεντένια (και όχι μπετονένια Αποστόλη) κατασκευή με ποτίστρα και στη συνέχεια (παντα ακολουθώντας το δρόμο) στη τοποθεσία - οροπέδιο Τρία Σύνορα. Προσέχουμε να εντοπίσουμε την πέτρινη στάνη με την κίτρινη κουκούλα - σκεπή - οροφή. Το μονοπάτι  φεύγει διαγώνια δεξιά, αποφεύγοντας το βράχινο τείχος μπροστά μας. Εμείς θα φύγουμε λίγο αριστερά και αυτό θα μας κοστίσει 20 λεπτά να ψάχνουμε στο δρόμο για Βάργιανη για το ανέβασμα του Ε4. Μέσα από ρεματιά και συνοδεία πυκνής ομίχλης θα ανέβουμε σε διάσελο και θα πέσουμε από την άλλη πλευρά χαζεύοντας την εποχική λίμνη που έχει δημιουργηθεί. Δε θέλουμε να χάσουμε άλλο χρόνο ψάχνοντας το Ε4, οπότε αποφασίζουμε να ακολουθήσουμε τον χωματόδρομο μέχρι τη θέση «Στο Κέθρο» με το χαρακτηριστικό εικονοστάσι και την πινακίδα για Δροσοχώρι. Βρίσκουμε το Ε4 που ερχόταν από πιο χαμηλά και προσπαθούμε να βρούμε τη συνέχεια του πολύ κοντά στο εικονοστάσι. Το χιόνι πλέον είναι αρκετό και η εύρεση σημαδιών επίπονη διαδικασία. Το μονοπάτι ανεβαίνει στα 1500 μέτρα και μετά από λίγο πέφτει στον χωματόδρομο, ο οποίος είναι καλυμμένος με πάνω από μισό μέτρο χιόνι.

Θα μας ταλαιπωρήσει και θα επισπεύσει συνάμα το μούσκεμα των αρβυλών μας.  Συνεχίζοντας τον χωματόδρομο και μετά από 5 ώρες και 40 λεπτά φτάνουμε στα Αργοστήλια (υπέροχο μέρος) όπου και κάνουμε την πρώτη καλή στάση στο ξωκλήσι του Κοσμά του Αιτωλού. Συνεχίζουμε την πορεία μας σε χωματόδρομους με πολύ χιόνι και νερά να τρέχουν παντού. Φτάνουμε σε συρματοπλεγμένο λατομείο που κάποιοι φύτεψαν λίγα πευκάκια για να «αναπλάσουν» τον κατεστραμμένο χώρο.

Εκχιονιστικό έχει ανοίξει το δρόμο και εκατέρωθεν αυτού έχουν μαζευτεί μεγάλες ποσότητες χιονιού σε παράξενες μορφές. Κατηφορίζουμε σιγά σιγά και έχουμε την ευκαιρία να χαζέψουμε τον Γεροντόβραχο, ολόχιονο απέναντι μας. Και επαναλαμβάνοντας κάθε τόσο σε μορφή αστείου το «πόσο χιόνι έχει φέτος ο Παρνασσός».

Βρίσκουμε το τελικό κατέβασμα του Ε4, σε μονοπάτι πλέον, το οποίο είναι απότομο και απαιτεί μεγάλη προσοχή μιας και αλλάζει συνεχώς κατεύθυνση, το οποίο θα μας βγάλει σε χωματόδρομο πάνω από την Αγόριανη. Κατευθυνόμαστε νότια και αφού πρώτα χαζέψουμε το χωριό από ψηλά και ύστερα την «υπέροχη» χωματερή μέσα στο δάσος, βρίσκουμε το σημείο διανυκτέρευσης μας, την Αγία Τριάδα, με τις ομώνυμες πηγές.

Ύπνος στο φιλόξενο χώρο της εκκλησίας και στήσιμο (επιτέλους) της νέας μου σκηνής. Τραχανάς – τορτελίνια από τον chef Απποστόλη, τσιπουράκια από τον εκ Γκρατς ορμώμενο Κώστα και για σαλατικό 2 insalatone με τόνο από τον υπογράφοντα.

2η Ημέρα

Εκκίνηση της πορείας από το ρέμα που σχηματίζουν οι πηγές της Αγ. Τριάδας ή (Ζαμπιός). Οι κορδέλες στο δάσος βοηθούν να μη χάσουμε το μονοπάτι. Σε λίγο βρισκόμαστε σε νεότευκτο (κλεμμένο από το χάρτη της Ανάβασης) συγκρότημα εξοχικών κατοικιών, το μονοπάτι είναι στα αριστερά (πάλι καλά που δε το καταστρέψανε), κόβουμε το δρόμο δυο φορές και σε λίγο βρισκόμαστε σε κεντρικό χωματόδρομο. Πουθενά σήματα. Φεύγουμε αριστερά ψάχνοντας για κάποιο σημάδι, μα τίποτα. Επιστρέφουμε στη διασταύρωση, ξαναμελετάμε το χάρτη, απλωνόμαστε και τελικά τα σημάδια βρίσκονται στον ανηφορικό χωματόδρομο που θα μας βγάλει μετά από 20 λεπτά σε  χαρακτηριστικό ξέφωτο – λιβάδι - λίμνη. (Θέση Λάκκα Αρέντη). Είναι το μοναδικό σημείο της διαδρομής που δεν βρίσκουμε πουθενά σημάδια Ε4. Αντί αυτών, υπάρχουν κάποια αριθμημένα κόκκινα ταμπελάκια, πιθανώς ως αναγνωριστικά των αγροκτημάτων. (Σημείωση: Μόλις έχουμε εισέλθει στον Εθνικό Δρυμό).

Ακολουθούμε έναν τρακτερόδρομο, θέλουμε να κόψουμε 1-2 στροφές και χωρίς να το καταλάβουμε έχουμε φύγει ελαφρώς ανατολικά, σε βραχώδες έδαφος. Βγαίνουμε σε μια κορυφή, ψάχνουμε τον κύριο χωματόδρομο που καταλήγει στην Παλιοπαναγιά, στέλουμε τον ιχνηλάτη μας (Αποστόλη) προς αναγνώριση εδάφους και τελικώς μετά από 10 λεπτά μας φωνάζει να κατέβουμε. Έχοντας βρει το δρόμο κινούμαστε δυτικά, βρίσκουμε την χαμένη διασταύρωση, ακολουθούν αρκετά «γαλλικά» και «καντήλια» για το κατόρθωμα μας, που δυστυχώς τα ακούν 2 αμέριμνοι πεζοπόροι που ξεκουράζονται στο πρανές πάνω από το δρόμο.

Δρόμο - δρόμο και κάνοντας τη συντόμευση μετά την Κολοκυθογούρνα, βρισκόμαστε στη μεγάλη Βρύση. Πολλά νερά, κορδέλες και σημάδια μας βοηθούν, το μονοπάτι αλλάζει συχνά κατευθύνσεις, αλλά ευτυχώς δε το χάνουμε. Βρίσκουμε αγωγό ύδρευσης με χαρακτηριστικά πεζούλια και σύντομα είμαστε σε ξέφωτο ακριβώς πάνω από τα Καλάνια. Παίρνουμε την κατηφόρα, περνάμε τον Πρ. Ηλία, παρατηρούμε τα διάφορα κτίσματα αριστερά και δεξιά (είμαστε πια στην καρδιά του Δρυμού). Στην επόμενη διασταύρωση που απαγορεύεται η είσοδος αριστερά, θα έχουμε την τύχη να δούμε μια αγριόγατα ή Λύγκα (σύμφωνα με τον αδερφό Κώστα). Δεν πρόλαβα να το απαθανατίσω στο φακό. Μικρή στάση για κολατσιό και συνεχίζουμε στον χωματόδρομο, τον κόβουμε ξανά, μπαίνοντας σε τρακτερόδρομο και αποφεύγοντας περίφραξη από τα αριστερά, με τελικό προορισμό την διασταύρωση με τον χωματόδρομο που οδηγεί στην κορυφή Μάρμαρα. Εδώ ξεκινά ένα πολύ ευδιάκριτο μονοπάτι διάσπαρτο με σπασμένα κεραμεικά (υπολείμματα του παλιού δικτύου ύδρευσης) που θα μας οδηγήσει στο Κρόκι με τη χαρακτηριστική πηγή – ποτίστρα.   Άλλη μια στάση και μας μένει το τελευταίο κομμάτι για Δελφούς. Παίρνουμε το κατηφορικό μονοπάτι, σε τακτά διαστήματα συναντούμε φρεάτια ύδρευσης, πλέον παρέα στα σήματα του Ε4 έχουμε και το ασπροκόκκινο τετράγωνο, το οποίο θα μας οδηγήσει σε φοβερό εξώστη – μπαλκόνι της γύρω περιοχής. (Αράχωβα – Κίρφη - Δελφοί – Πλείστος ποταμός - Κόλπος Ιτέας – Ελαιώνας Άμφισσας). Είμαστε στο αρχαίο μονοπάτι Δελφών, χαζεύουμε την αγριάδα των Φαιδριάδων Πετρών, χαζεύουμε το αρχαίο στάδιο, και σε λίγο είμαστε στο χωριό , περνώντας πρώτα από το μουσείο της Εύας και του Άγγελου Σικελιανού.

Στον πλάτανο μας περιμένουν οι φίλοι από τους Προβομάστορες, με αρχηγό το καλό μας φίλο Κωστή. Ξεκουραζόμαστε, τα λέμε λίγο, εκείνοι θα επισκεφτούν το Χρυσό για φαγητό, ο Αποστόλης και εγώ μένουμε Δελφούς και ο αδερφός Κώστας πάει μαζί τους για το μακρύ ταξίδι της επιστροφής.  Τιμούμε πιτόγυρα σε σουβλακερί του χωριού και αναχωρούμε με το ΚΤΕΛ των 18:00 για την Αθήνα, γεμάτοι εικόνες και με την ικανοποίηση ολοκλήρωσης αυτής της όμορφης διαδρομής.

Δεν μας αρέσουν τα GPS, οπότε δεν έχουμε ακριβή στοιχεία της διαδρομής.

Υπολογίστε περίπου 35+ χιλιόμετρα και 15 ώρες περπατήματος. Υψομετρικές διαφορές μικρές και υψηλότερο σημείο της διαδρομής, η τραβέρσα κάτω από τον Γερολέκα, κάπου στα 1520μ.

Πηγές, τέτοια εποχή άπεριρες (πίνεις και από το τελευταίο ρυάκι) και σίγουρα σε όσες αναγράφονται στο χάρτη της Ανάβασης. Η σήμανση είναι αρκετά καλή κατά το μεγαλύτερο διάστημα της διαδρομής, θέλει όμως προσοχή για πιθανά χασίματα.   

Τελικά έχει πολύ χιόνι ο Παρνασσός και δικαίως βρίσκεται για πέμπτη συνεχόμενη εβδομάδα στο top1 του Chart  Snow Coverage of the Year (yeahhhhh)