Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Όρος Ποικίλο


Τι και αν υπολείπεται έναντι των μεγαλύτερων Αττικών βουνών,  Πάρνηθας, Υμηττού, Πεντέλης, τι και αν τη δόξα της θέασης της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας την κέρδισε το γειτονικό Αιγάλεω, το Ποικίλο αποτελεί το όριο του Λεκανοπεδίου της Αθήνας, και τη σύνδεση  της πόλης των Αθηνών με το Θριάσιο Πεδίο.

Θα μπορούσαμε να το χωρίσουμε στο Βορειοδυτικό κομμάτι (με κορυφή το Κασκαντάμι 418μ) και το Βόρειο ανατολικό (με κορυφή την Ζαχαρίτσα 453μ), που ενώνονται – χωρίζονται με το διάσελο πάνω από τα γήπεδα Γρηγορίου. Οι δήμοι που το περιβάλλουν, από τα νότια, το Χαϊδάρι, Περιστέρι, Πετρούπολη, Ίλιον, Καματερό και από τα βόρεια, Ζοφριά, Νεόκτιστα Ασπροπύργου.

Βουνό με αρχαιολογικό ενδιαφέρον (Ιερά οδός, Ναός Αφαίας Αφροδίτης), σημαντικούς αλλά παραμελημένους βιότοπους (λίμνη Κουμουνδούρου ή Ρειτών), με πλούσια χλωρίδα και πανίδα (200 είδη φυτών, 60 είδη εντόμων, και 80 είδη πουλιών) εκτείνεται από την σημερινή Εθνική Οδό, μέχρι το Καματερό και την Αττική Οδό.

Από γεωλογική άποψη, μιλάμε για ένα πετρώδες ασβεστολιθικό βουνό χαμηλού υψομέτρου, που καλύπτεται  κυρίως από αραιά δάση  πεύκης, αγριελιές, κυπαρίσσια, και πουρνάρια. Οι κλίσεις του είναι γενικά ομαλές πλην των βραχωδών εξάρσεων και άλλων γεωλογικών σχηματισμών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το φαράγγι στη θέση Ζαστάνι ή Πεδίο Ιερά Οδός ή Λατσουδόρεμα, όπου υπάρχει αναρριχητικό πεδίο με πάνω από 40 διαδρομές.

 Τα πετρώματά του είναι ιζηματογενή και αποτελούνται από ασβεστόλιθους, αργιλικό σχιστόλιθο και ψαμμίτες. Ο γεωλογικός του σχηματισμός ανάγεται στην ανώτερη παλαιοζωική περίοδο. Στην επιφάνειά του παρατηρούνται εκτεταμένα επιμήκη ρήγματα καρστικού χαρακτήρα.


Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα ήταν ένα δασωμένο βουνό που στα χαμηλά σημεία του ήταν γεμάτο αμπέλια, ελιές, και άλλα δένδρα. Αναφέρεται πως ο Περικλής και ο Κίμων είχαν εκεί τα αμπέλια τους. Κάηκε το 1920 και η ανάγκη για επιβίωση και καύσιμη ύλη των προσφύγων και αργότερα κατά τη διάρκεια της κατοχής  κατέστρεψε τα μεγαλύτερο μέρος  του βουνού.  

Η συνέχεια βέβαια, μεταπολεμικά του επιφύλασσε τα χειρότερα. Βλέπετε αστική ανάπτυξη. Κατασκευή του Διυλιστηρίου Ασπροπύργου, παράνομοι και μη χώροι απόθεσης απορριμμάτων, κατασκευή λατομείων, εγκατάσταση διάσπαρτων κεραιών κινητής τηλεφωνίας, ευάλωτο σε λαθροθήρες, βοσκούς.

Οι αλόγιστοι χωματόδρομοι που ανοίχτηκαν στο βουνό (περισσότερο για τις παλιότερες χρήσεις των λατομείων, αλλά και των ζωνών πυρασφάλειας), έχουν δημιουργήσει ένα πολύ καλό δίκτυο για ποδήλατο βουνού, ακόμα και για ορεινό τρέξιμο. Θα ακολουθήσει ξεχωριστό post με αναλυτικές περιγραφές διαδρομών.

Στο βουνό υπάρχουν και μονοπάτια που διατηρήθηκαν με τη πάροδο του χρόνου, και εξυπηρετούσαν τη σύνδεση των οικισμών,  των διάφορων καλλιεργειών, και χρησιμοποιούνται σήμερα επί το πλείστον από τους πιο θαρραλέους ποδηλάτες που κάνουν downhill και πιο σπάνια από αθλητές ορεινού δρόμου και πεζοπόρους.

Παρά τις κακοποιήσεις, το Αιγάλεω και το Ποικίλο διατηρούν ένα δυναμικό και εξελισσόμενο οικοσύστημα, με χαρακτηριστικά τη βιοποικιλότητα, την εσωτερική αλληλεπίδραση και ισορροπία των ειδών. Ο μεγάλος αριθμός σπάνιων, ενδημικών ή/και προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας, καθώς και οι προστατευτέοι τύποι οικοτόπων της περιοχής, αφού ληφθούν υπόψη και τα αρχαιολογικά – ιστορικά – πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής, καθώς και η θέση του οικοσυστήματος μεταξύ δύο επιβαρυμένων περιβαλλοντικά περιοχών (λεκανοπεδίου Αθήνας και Θριάσιο Πεδίο), καθιστούν αναγκαία την άμεση λήψη ουσιαστικών μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας της περιοχής.


Περισσότερες φωτογραφίες από ποδηλατικές βόλτες στο Ποικίλο:
-https://photos.google.com/album/AF1QipOU9iF03ZrphrfdzZOrNOzuoC6fQLGw_d1JcvYj

Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις ακόλουθες πηγές:
- http://xpolis.blogspot.gr ('Ολη η πρόταση για την προστασία του Ποικίλου εδώ)
- Wikipedia


Με το ποδήλατο βουνού στο Ποικίλο



Κάθε βόλτα στο Ποικίλο είναι ξεχωριστή. Είτε πας για μισή ώρα ή χάνεσαι στους χωματόδρομους του για πολλές ώρες, το συναίσθημα είναι μοναδικό και τόσο χαλαρωτικό. Και χαίρεσαι που βλέπεις και άλλους ανθρώπους και λες μια καλημέρα, ένα γεια χαρά. Από τους ηλικιωμένους που θέλουν να ξεφύγουν από το στενάχωρο δωμάτιο και την τηλεόραση, από τo νεαρό ζευγάρι που περπατά με το παιδί τους, από αυτούς που θα βγάλουν το σκύλο τους βόλτα, τον συνποδηλάτη που θα διασταυρωθείς, τον δρομέα. Χαζεύοντας το ηλιοβασίλεμα στον κόλπο της Ελευσίνας, ή ρίχνοντας το βλέμμα σου στον Σαρωνικό, ακόμα και στο Λεκανοπέδιο με τη τόση πυκνοκατοικημένη δόμηση.

Πως πας όμως εκεί;

Σημεία Εισόδου στο Ποικίλο: Η μεγάλη αλάνα στο τέλος των δρόμων Αγησιλάου και Σουλίου (Κηπούπολη – Αγ. Τριάδα), το τέρμα της  Αγ. Τριάδος στα γήπεδα του Γρηγορίου (Πετρούπολη), το τέρμα της Ελαιών δίπλα στο Apolis (Πετρούπολη), το Terra Petra (Πετρούπολη), το γήπεδο του Καματερού, το πάρκο Δαφνίου.

Σε γενικές γραμμές σκληρό έδαφος με αρκετά νεροφαγώματα, που επηρεάζεται από τις βροχές με αποτέλεσμα κάποια σημεία να μαζεύουν νερά και να δημιουργούν εποχικές λίμνες (!).
Θα σας παρουσιάσω μια διαδρομή που συνήθως κάνω στο Ποικίλο και επιδέχεται πολλές εναλλακτικές πορείες. Σημείο εισόδου η μεγάλη αλάνα πάνω από την Σουλίου και την Αγησιλάου. Έχω το πλεονέκτημα να ξεκινώ από το σπίτι μου και από την απότομη ανηφόρα δίπλα στο Θέατρο Φοίνικα να είμαι στο βουνό. Από την πρώτη μπάρα ανεβαίνουμε χωρίς μεγάλες κλίσεις, αγνοούμε την πρώτη διασταύρωση δεξιά ( η οποία οδηγεί σε αδιέξοδο σε περίπου 1,2km).
Χάρτης Νο.1

Στο ύψος της πρώτης κεραίας, αγνοούμε το δρόμο μπροστά μας που κατευθύνεται  προς το Στρατόπεδο και έχει θέα προς το Αττικό Νοσοκομείο, στρίβουμε δεξιά. παίρνουμε την απότομη ανηφόρα με το γαρμπίλι, υπάρχει αρκετή κλίση (για περίπου 20 μέτρα) που θα προβληματίσει τους αρχάριους και είμαστε σε νέα διασταύρωση με τρεις επιλογές. Τέρμα αριστερά, κατηφορίζει προς το στρατόπεδο (δεν έχω κινηθεί προς τα κει) ευθεία και πάνω , ανηφορίζεις για τις ψηλές κεραίες (Κορυφή Κασκαντάμι) ενώ ελαφρώς δεξιά κατευθύνεσαι προς την Πετρούπολη.  
Χάρτης Νο.2

Τραβερσάρουμε με μικρές κλίσεις έχοντας θέα στη Ζαχαρίτσα, και με βόρειο προσανατολισμό πλέον στο Άρμα της Πάρνηθας. Νέα ανηφορική διασταύρωση αριστερά μας, που την αγνοούμε. Μπαίνουμε για 15 μέτρα σε μονοπάτι για να αποφύγουμε τη λίμνη που συνήθως έχει νερό μέχρι τον Ιούνιο, αρχίζουμε να κατηφορίζουμε αγνοώντας δεξιά μας το χωματόδρομο που οδηγεί στα Γήπεδα Γρηγορίου. Βγαίνουμε στον «κεντρικό» δρόμο που οδηγεί δεξιά στην Πετρούπολη (πλευρά της Ζαχαρίτσας) και συνεχίζουμε αριστερά με στόχο το πλάτωμα με την ανεμπόδιστη θέα στον κόλπο της Ελευσίνας.

Χάρτης που αποτυπώνει όλους τους χωματόδρομους - μονοπάτια στο Ποικίλο

Σε αυτό το σημείο αν θέλουμε να μεγαλώσουμε τη διαδρομή μας, μπορούμε να ανηφορίσουμε (με μπλε χρώμα) προς τις ψηλές κεραίες του Χαϊδαρίου (κορυφή Κασκαντάμι) και στη συνέχεια να κατηφορίσουμε όλο το βουνό (βλ. 2ο χάρτη) βγαίνοντας στο ύψος της γέφυρας του ΤΡΑΙΝΟΣΕ (με δυνατότητα επιστροφής από Πάρκο Δαφνίου, Λεωφόρο Καβάλας, Γεωργίου Παπανδρέου, με στόχο το Αττικό Νοσοκομείο και την Τεμπών) ή επιστροφή κυκλώνοντας το βουνό (διαδρομή με κίτρινο χρώμα) είτε επιστροφή μέσω Γηπέδου Γρηγορίου (κόκκινο χρώμα)   


Εκτός της ανεξέλεγκτης πρόσβασης μηχανοκίνητων δίτροχων και τετράτροχων, θα πρέπει ακόμα και οι ποδηλάτες να δείχνουν προσοχή στη χλωρίδα του βουνού. Με την βοήθεια του κου Τάσου Λύτρα και του περιβαλλοντικού συλλόγου ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ, αποτυπώσαμε στο χάρτη Νο1 αυτές τις ευπαθείς περιοχές και επιστήουμε την προσοχή για την μοναχική διέλευση ποδηλατών σε συγκεκριμένες περιοχές (Χάρτης Νο2).